Brexit Sonrası: AB’de İthalattan Alınan KDV Muhasebesinin ve Ödemesinin Ertelenmesi

Brexit geçiş sürecinde sona yaklaşılırken, sınır ötesi ticaretle uğraşan işletmelerin dikkatlerini Brexit sonrası malların ne şekilde ele alınacağına yönlendirmesi gerekiyor. Kısa süre önce Birleşik Krallık’ta ithalattan alınan KDV muhasebesinin ertelenmesi konusuna değinmiştik. Bu hafta ise AB’de ithalattan alınan KDV muhasebesinin ve ödemesinin ertelenmesine odaklanacağız.

Muhasebeleştirmenin ve ödemenin ertelemesi

Teorik olarak, ticari emtialar AB’ye girer girmez ithalattan doğan KDV, ilgili sınırdaki gümrük yetkililerine hemen ödenir. Pratikte ise AB KDV Yönetmeliği, Üye Devletlerin hangi koşullar altında ülkelerine mal gireceğini belirleyebilmesini ve ithal edilen malların KDV ödemesi ile ilgili detaylı kurallar koyabilmesini sağlar. Bu durum, Üye Devletlerin KDV iadesi, ödeme erteleme planları ya da her ikisinin bir kombinasyonu ile muhasebe ertelemeye yönelik mekanizmaları devreye sokabilmesi anlamına gelir.

KDV iadesi yoluyla muhasebeleştirmenin ertelenmesi, ithalattan alınan KDV’nin, vergi mükellefinin periyodik KDV iadesinde hesaplanmasına ve ödenmesine olanak tanır. İthalattan alınan KDV, vergi iadesinden düşülebiliyorsa iadeden alınır.  Böylece nötr nakit akışı etkisinden faydalanılır. Bu durumda KDV, ticari kazançtan alınan vergiye benzer şekilde ele alınır; gelir idaresine fiziksel olarak KDV ödemesi yapılmaz.

Üye Devletler kendi ödeme erteleme planlarının ayrıntılarını belirleyebilirler; bu planlardan bazen tüm ithalatçılar faydalanabilirken, bazen yalnızca belirli durumlarda faydalanılabilir.

AB’de durum nedir?

• Hollanda’da KDV Kanunu’nun 23. Maddesi, ithalattan alınan KDV’nin KDV iadesine ertelenebilmesine izin veriyor. Ancak, doğrudan 23. Madde lisansına başvurmak için işletmenin Hollanda’da kurulmuş olması gerekiyor. Yine de bir mali temsilci güvencesi verilirse Hollanda’da kurulu olmadan da 23. Madde’den faydalanmak mümkün. Hollanda’da mali temsilcilik sınırlı veya genel olabiliyor. Sınırlı temsil, ithalatçının kendi KDV numarasını almasını şart koşmuyor ve yalnızca belirli işlemler için kullanılabiliyor. Genel mali temsilcilikte ise ithalatçının kendi KDV numarasını alması gerekiyor. Ardından KDV, mali temsilci tarafından yönetiliyor. Bu yöntem, ilk ithalattan sonra ticari emtianın nasıl kullanılabileceği konusunda ciddi anlamda esneklik sunuyor.
• Almanya, ithalattan alınan KDV ödemesinin hemen alınmasının maliyetini hafifletmek için bazı ithalatçılara ertelenmiş ödeme planı imkanı sunan bir ithalat KDV’si muhasebesini erteleme uygulamasına sahip. Bununla birlikte, plana erişmek için bir banka güvencesi gerekebiliyor. İthalattan doğan tüm KDV’ler, ithalatın gerçekleştiği tarihi kapsayan KDV iadesinden düşülebiliyor.
• Belçika, işletme E.T. 14.000 lisansı başarılı bir şekilde yetkilendirildikten sonra ithalattan doğan KDV ödemesinin KDV iadesine ertelenmesine izin veriyor. Yetkilendirme herhangi bir güvenceye tabi değil. Birleşik Krallık işletmeleri, periyodik olarak KDV iadesine başvuruyorlarsa KDV ödemesini erteleme lisansı alabiliyorlar.
• Fransa, Yetkili Ekonomik Operatör statüsüne sahip bir mali temsilcisi olan AB dışından işletmelerin Gümrük İdaresinden özel bir yetkilendirme talep ederek KDV iadesi yoluyla muhasebe ertelemeye başvurmasına izin veriyor. Bu yetkilendirme, onaylandıktan sonra üç yıla kadar geçerli. Gümrük İdaresi’nin bu gerekliliği 1 Ocak 2021’den itibaren tüm işletmelerin muhasebe ertelemeye başvurabileceği şekilde esneteceğini de önemle not düşelim.
• Portekiz, 2017’den bu yana muhasebeleştirmede erteleme planı uyguluyor. Belirli koşulları sağlamaya tabi olan plan, faydalanmak isteyen işletmelerin özel bir başvuru yapmasını da gerektiriyor. En önemlisi de, bu uygulamadan yararlanmak isteyenlerin sürekli olarak her ay KDV iadelerini sunması gerekiyor; bunun da uyumluluk maliyetleri üzerinde ikincil bir etkisi oluyor.
• İspanya’nın muhasebe erteleme sistemi, ithalatçıların ithalat sırasında KDV ödemeden, ithalattan alınan KDV’yi periyodik KDV iadeleri üzerinden beyan etmesine olanak tanıyor. Ancak muhasebeleştirmenin ertelemesi, yalnızca KDV iadesine aylık olarak başvuran vergi mükellefleri için geçerli. Aylık KDV iadesi ise beyannamelerin sürekli olarak dört iş günü içinde ayrıntılı işlem verilerinin raporlanmasını gerektiren Acil Bilgi Sunumu (SII) rejimi altında verilmesini zorunlu tutuyor. Bu ekstra raporlama gereklilikleri ve uyumluluk ihlali yüzünden alınabilecek potansiyel cezalar düşünüldüğünde, işletmeler muhasebeleştirmede ertelemenin avantajlı olup olmadığını dikkatle değerlendirmeli.

Sırada ne var?

Brexit’in anlaşmalı mı anlaşmasız mı olacağı ve bu olasılıkların ayrıntıları henüz belli olmasa da bu durum, işletmelerin AB Üye Devletleri ile gelecekte gerçekleştireceği işlemlerde yaşanacak değişimlere hazırlanmasını engellememeli. İthalattan alınan KDV, ciddi nakit akışı problemleri yaratabilir. Bu durumun etkisini hafifletmek için mevcut desteklerin farkında olmak ve ithalat yapılan ülkede muhasebeleştirmede ya da ödemede erteleme için gerekli başvuruları yapmak büyük önem taşıyor.