VKN kısaltmasıyla sıklıkla karşımıza çıkan ve e-fatura sürecinde ihtiyaç duyulan en önemli bilgilerden biri olan Vergi Kimlik Numarası ile ilgili merak edilen konulara bu yazıdan ulaşabilirsiniz. VKN’nin tanımı ve öneminin yanı sıra e-fatura keserken VKN’nin rolü, VKN sorgulama gibi konulara da bu yazıda değiniyoruz…
Vergi Kimlik Numarasının hangi alanlarda ne amaçla ve nasıl kullanıldığını, kimler için gerekli olduğunu ve nasıl sorgulanabileceğini birkaç başlıkta şöyle özetleyebiliriz:
Vergi Kimlik Numarası (VKN) Nedir?
Vergi dairesi tarafından gerçek ve tüzel kişilere verilen 10 haneli bir numaradır. Kişi veya kuruma özgüdür. Başkası tarafından kullanılamaz.
VKN’nin Tanımı ve Kapsamı:
VKN; vergi mükellefi olan tüm gerçek ve tüzel kişilerin, vergilerini öderken ve ilgili ticari işlemlerde kullanmak zorunda oldukları numaralardır. Kullanılmasındaki amaç, gerçekleştirilen tüm ticari işlemlerin kayıt altına alınması, incelenmesi, vergilendirilebilmesi ve belirli bir düzende sürdürülebilmesidir.
Vergi numarasının kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması mecburiyetini getirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
Gerçek ve Tüzel Kişiler için VKN’nin Rolü
Vergi Kimlik Numarası, gerçek kişiler (bireyler) ve tüzel kişiler (şirket, dernek, vakıf vb.) için ticari ve mali işlemlerde kimlik tespiti sağlar. Bankacılık işlemleri, fatura düzenleme, vergi ödemeleri, ihalelere katılım, noter işlemleri, gümrük işlemleri, tapu ve araç tescil işlemleri gibi birçok alanda VKN zorunlu olarak kullanılır. Böylece mali kayıtların düzenli tutulması ve vergi takibinin sağlıklı yapılması mümkün olur.
T.C. Kimlik No ile VKN Farkları
T.C. Kimlik Numarası, yalnızca Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının nüfus kayıtlarında yer alan 11 haneli kişisel bir numaradır ve kimlik tanımlama amacıyla kullanılır. VKN ise 10 hanelidir ve hem Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları hem de yabancı uyruklu gerçek kişiler ile tüm tüzel kişilere (şirket, kurum vb.) verilir. Gerçek kişilerde çoğunlukla T.C. Kimlik Numarası VKN olarak kullanılsa da tüzel kişiler için mutlaka ayrı bir VKN düzenlenir.
VKN’nin e-Fatura Süreçlerindeki Önemi Nedir?
Faturalardaki Vergi Kimlik Numaraları işletmenin yasal olarak tanınması için önemlidir. e-Fatura düzenlenirken VKN’nin doğru kullanılması, vergi beyanlarının doğruluğunu ve şeffaflığını artırır.
Faturaların düzenlenmesi ve gönderilmesi sırasında VKN sayesinde mükellefler kolayca tanınır ve işlemler dijital ortamda hızla tamamlanır.
Mükellefler arası fatura ve ödeme ilişkileri VKN üzerinden takip edilir, böylece manuel hatalar minimize edilir.
e-Fatura’da VKN Alanlarının Zorunluluğu
e-Fatura sisteminde hem faturayı düzenleyen hem de faturayı alan tarafın Vergi Kimlik Numarası (veya gerçek kişiler için T.C. Kimlik Numarası) zorunlu alan olarak bulunur. Bu alanın doldurulmaması durumunda sistem fatura oluşturulmasına izin vermez. Bu zorunluluk, tarafların resmi olarak tanımlanmasını ve ticari işlemlerin yasal geçerliliğini sağlar.
E-fatura sistemi, hangi tür vergi numarasını girdiğinizi bilmek zorundadır; şirketler için 10 haneli VKN, bireyler için ise 11 haneli T.C. Kimlik Numarası kullanılır.
Vergi Kimlik Numarası Sorgulaması Nasıl Yapılır?
Vergi numarası sorgulama işlemleri Vergi Dairesi web sitesinden, e-devlet üzerinden ya da doğrudan vergi dairesi müdürlüğünden gerçekleştirilebilir. VKN sorgulama işlemi, bir kişinin veya işletmenin vergi durumunu kontrol etmek, vergi numarası sorgulamak, ödenen vergilerin doğruluğunu kontrol etmek, vergi borçlarını öğrenmek ve vergi durumunu anlamak için yapılır. Birlikte iş yürütülecek kişi veya kuruluşun vergi numarasının geçerli olup olmadığını kontrol etmek için de önemlidir.
- e-Devlet Üzerinden VKN Sorgulama
- Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) Web Sitesi Üzerinden Sorgulama
- Vergi Dairelerine Başvurarak Sorgulama
- Müşteri Hizmetleri ve Çağrı Merkezleri
- Bankalar Üzerinden Sorgulama
Vergi Kimlik Numarası Nasıl Alınır?
Kişi veya kuruma özel vergi kimlik numaraları, iş yerinin bulunduğu bölgedeki vergi dairelerinden fiziksel olarak başvurup alınabileceği gibi, vergi dairesinin web sitesi üzerinde başvurularak da alınabilir. Sitede yer alan formun doldurulması ve istenen evrakların yüklenmesi gerekir.
Gerçek Kişiler İçin VKN Alma: Gerçek kişiler (bireysel mükellefler) için Vergi Kimlik Numarası, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına otomatik olarak atanır. Genellikle T.C. Kimlik Numarası aynı zamanda Vergi Kimlik Numarası olarak kullanılır. Bu nedenle, gerçek kişiler için özel bir başvuru yapmaya gerek yoktur.
Tüzel Kişiler (Şirketler) İçin VKN Alma: Şirket Kuruluşu sırasında yapılır. Tüzel kişiler, Ticaret Sicil Müdürlüğü’nde şirket kuruluşu işlemlerini tamamlar. Süreç iki aşamada ilerler:
1. Vergi Dairesine Başvuru: Şirketin kuruluşu tamamlandıktan sonra, şirketin bağlı olduğu Vergi Dairesine başvuru yapılır. Başvuru sırasında şu belgeler istenir:
- Ticaret sicil gazetesi veya kuruluş sözleşmesi
- Şirket yetkilisinin kimlik bilgileri
- Şirketin adres bilgileri
2. Vergi Kimlik Numarasının Verilmesi: Vergi dairesi, başvuru belgelerini inceleyerek şirket adına Vergi Kimlik Numarasını oluşturur. Bu süreçte tüzel kişiye vergi levhası da düzenlenir.
Yabancı Gerçek Kişiler İçin VKN Alma: yabancılar da Türkiye’de vergi mükellefi olabilmek için vergi kimlik numarası almalıdır. Bu kişiler, pasaportlarıyla birlikte vergi dairelerine başvurarak vergi kimlik numarası alabilirler.
VKN Almanın Gereklilikleri ve Zorunlulukları Nelerdir?
Vergi Kimlik Numarasının kimler için geçerli olduğu Vergi Usul Kanunu ile belirlenir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı olan tüm gerçek ve tüzel kişilerin, vergi mükellefiyetini yerine getirmeleri bir zorunluluktur, bu nedenle de VKN almaları gerekir. Ayrıca noter hizmetleri, icra takip işlemleri, motorlu taşıt/gayrimenkul alım satımları, bankacılık hizmetleri, kredi başvuruları, finansal kiralama işlemleri, sigorta işlemleri gibi faaliyetlerde VKN kullanılır. Vergi mükellefiyetini gerektirecek faaliyetleri gerçekleştiren tüm gerçek kişi ve tüzel kişiler vergi numarası almalıdır.
Faturada VKN Nerede Yazar?
VKN, form oluşturulurken “Alıcı Bilgileri” bölümünde yer alır. Fatura oluşturulduktan sonra ise üst tarafta her iki şahsın/kurumun bilgilerinin yer aldığı alanda gözükür.
E-Fatura ya da e-Arşiv Fatura oluştururken “VKN/TCKN” ile belirtilen alana faturanın kesileceği kişi/kurumun Vergi Kimlik Numarası ya da T.C. Kimlik Numarası yazılmalıdır. Bu alan doldurulunca firma ünvan bilgileri otomatik olarak formda gözükecektir.
- Faturayı düzenleyen satıcının vergi kimlik numarası, satıcının adının ve adres bilgilerinin bulunduğu bölümde, “Vergi Kimlik Numarası” ya da kısaca “VKN” başlığı altında yazar.
- Faturayı alan müşterinin (şirket ya da şahıs) vergi kimlik numarası, alıcı bilgileri kısmında yine “Vergi Kimlik Numarası” veya “VKN” başlığı ile belirtilir, aynı şekilde satıcının bilgileri de yer alır.
Türkiye’deki VKN Uygulamaları ve Hukuki Dayanak
Vergi Usul Kanunu’nda; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı bulunan her gerçek kişi ile tüzel kişinin bir vergi numarası sahibi olması ile ilgili hüküm yer alır. Tüzel kişiler için sadece VKN kullanımı geçerliyken, gerçek kişiler ve şahıs şirketleri VKN yerine T.C. kimlik numarasını da kullanabilir.
