Bu yazı 17 Ağustos 2023 tarihinde güncellenmiştir.
e-Belge türlerinin büyük bir çoğunluğuna karekod uygulaması zorunluluğu geliyor. Peki bu zorunluluk kimleri kapsıyor ve sistemlerde nasıl geliştirmeler gerektiriyor? Konuyla ilgili önemli bilgileri bu yazıda bulabilirsiniz.
509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne göre karekod veya barkod kullanımı bazı belge türleri için zorunlu içerik sayılıyordu ancak uygulamanın başlangıç tarihi ve koşulları hakkında detaylı bilgi verilmemişti. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) geçtiğimiz günlerde yayınladığı duyuruyla, karekod kullanımının birçok elektronik belge türünde ne zaman zorunlu hale geleceği kesinleşti. Zorunlu uygulama 1 Eylül 2023’te başlayacak ancak bu tarihe kadar mükelleflerin sistemlerinde gerekli geliştirmeleri yapmaları gerekiyor.
Karekod uygulamasının detaylarını aktarmadan önce bu zorunluluğun hangi belge türlerini kapsadığına değinelim:
1 Eylül 2023 tarihinden itibaren düzenlenecek yukarıda sıralanan e-Belgelerin tamamında karekod bulunması gerekiyor. Ancak bu belgeler için karekod oluşturulurken, GİB tarafından yayınlanan Karekod Standardı Kılavuzu’na uyma şartı da bulunuyor.
Zorunluluk kapsamında bulunan her belge için karekodun barındırması gereken bilgiler farklılaşabiliyor. Bu nedenle GİB’in yayınladığı Karekod Standardı Kılavuzu incelenerek, her belge için gerekliliklerin yerine getirilmesi gerekiyor.
Temmuz ayında yayımlanan Karekod Standardı Kılavuzu’na göre;
Karekod uygulaması ile ilgili akıllardaki bir diğer soru ise bu uygulamanın e-İrsaliye yerine geçip geçemeyeceği yönünde. Konuyla ilgili olarak, 509 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde daha önce yapılan değişiklikle karekodun; internet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan mükellefler tarafından satışa konu malın yanında bulundurulması zorunlu olan e-İrsaliye örneği yerine geçebileceği belirlenmişti. GİB tarafından yapılan duyuruya göre bu koşullarda e-İrsaliye karekodu doğrudan e-İrsaliye yerine kullanılabilecek. Ancak bunun için de belirli şartlar mevcut. Bu şekilde kullanılacak karekodun:
1 Eylül 2023 itibarıyla düzenleyeceğiniz e-Belgelerde kılavuza uygun hareket etmek için şimdiden sistem geliştirmelerinizi yapabilirsiniz. Hâlihazırda Sovos gibi bir özel entegratör ile çalışıyorsanız bu konuda onların yönlendirmelerini dikkate alabilirsiniz. Tüm detayları öğrenmek için uzman ekibimizle iletişime geçin.
Serbest meslek makbuzu, serbest meslek sahibi kişilerin mesleki faaliyetleri karşılığında yaptıkları tahsilatlar için düzenledikleri bir evraktır. Freelance çalışan olarak da adlandırılan, kişisel bilgi ve becerileriyle iş yaparak, herhangi bir işverene bağlı olmadan para kazanan meslek erbabına, serbest meslek sahibi denir. Serbest meslek sahiplerinin kazancı, bilimsel veya mesleki bilgiye dayanır ve resmi ya da yarı resmi olmayan işler dışındaki tüm meslekler, serbest meslek olarak tanımlanır.
Serbest mesleklerini icra ederek kazanç elde eden mükelleflerin de kanunlarımızca vergilendirilmesi gerekiyor. Serbest meslek sahipleri kazançları konusundaki bilgilendirmeyi kimi zaman doğrudan, bazen de mali müşavirler aracılığıyla yaparak, Maliye Bakanlığı’na bildirimde bulunuyor. Rehber, avukat, kendi muayenehanesinde iş yapan doktorlar, danışmanlar, yazarlar, noterler, sanatçılar hatta mali müşavirlerin kendileri bile serbest meslek erbabı olarak sayılıyor ve Maliye Bakanlığı’na bu bildirimde bulunmaları gerekiyor.
Daha önce kâğıt makbuz keserek mali işlemleri için belge düzenleyen serbest meslek çalışanları, GİB’in yayımladığı tebliğ ile birlikte 30 Haziran 2020 tarihi itibari ile e-serbest meslek makbuzu(e-SMM) kullanmaya başladı. e-SMM uygulamasına geçilmesiyle birlikte hem serbest meslek sahiplerinin hem de onların mali akışını düzenleyen mali müşavirlerin de iş süreçleri kolaylaşmış oldu. Makbuz kesmek, gelir gider takibi yapmak, tahsilatları takip etmek gibi işlemler elektronik ortama taşınınca, tüm bu işlemleri tek bir ekrandan yönetme kolaylığı sağlandı. Mali müşavirler bu sayede serbest meslek sahiplerinin hizmetlerini verdikten sonra brüt gelirini, KDV’sini ve stopajını hesaplamayı da rahatlıkla bilgisayar ekranlarından yapar hale getirdiler. Daha önce kâğıt belge yüküyle uğraşan müşavirler elektronik ortamda tüm bilgilere ulaşırken bir yandan da diledikleri her yerden çalışma esnekliğine de kavuştular.
Sovos, tüm dünyada müşterilerini e-fatura zorunluluklarına uyumlu tutmak konusunda on yıldan fazla deneyime sahiptir.